Zelfbeeld en assertiviteit

Zelfbeeld en assertiviteit

In deze module verkrijg je inzicht in de volgende aspecten:

  • Wat je zelfbeeld is en hoe dit te verbeteren
  • Hoe assertiever te worden

Oefening 2 – Hoe ik mezelf zie

Positieve eigenschappen

Je kunt bijvoorbeeld een lijst maken van de eigenschappen die je van jezelf waardeert.

Bijvoorbeeld: persoonlijkheidskenmerken, uiterlijk, dingen waar je goed in bent,…

Bewaar deze lijst en lees iedere dag aan deel ervan opnieuw. Wanneer je jezelf angstig of bezorgd over iets voelt, bijvoorbeeld over een sollicitatiegesprek, kan je de lijst gebruiken om jezelf te herinneren aan je goede eigenschappen. Wanneer je het lastig vindt een lijst met goede kenmerken op te stellen, kan je aan je partner of aan een goede vriend vragen enkele van je goede eigenschappen te noemen om zo een lijst te maken. Sowieso kan het helpen als je ziet dat anderen beter over jou denken dan jijzelf doet.

Wat ging goed vandaag?

Een andere techniek is om ’s avonds laat ten minste drie dingen op te schrijven die goed gingen of die je die dag afgewerkt hebt. 

Feel good-kistje

Sommige mensen vinden het ook nuttig om dingen te bewaren die hen een goed gevoel over zichzelf geven, bijvoorbeeld kaarten en brieven die ze in een ‘feel good-kistje’ stoppen.

Andere technieken

Mindfulness is een manier om je aandacht te richten op het huidige moment, via technieken als meditatie, goed ademhalen en yoga. Het is aangetoond dat mensen zich hierdoor bewuster worden van gedachten en gevoelens, zodat ze er niet door overstelpt worden en ze deze makkelijker kunnen beheersen.

Mensen met een laag zelfbeeld vinden het vaak lastig om assertief te zijn, bijvoorbeeld omdat ze vinden dat ze het niet waard zijn om naar geluisterd te worden. Maar het leren om assertief te worden en om in staat zijn je mening met anderen te delen helpt bij het verbeteren van je zelfbeeld. Als je ziet dat anderen je mening op prijs stellen, zal je dat zelf ook makkelijker doen.


Assertief zijn betekent dat je op een kalme en positieve manier – dus zonder agressief of passief te zijn – voor je eigen of andermans rechten kunt opstaan.

Assertieve individuen zijn in staat om hun perspectief duidelijk te maken zonder anderen van streek te maken of dat zelf te worden. Een assertief persoon geeft zijn behoefte en mening duidelijk weer, zodat mensen daarvan weten. Assertiviteit is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen. Het vergt geduld en oefening. Het kan resulteren in positieve communicatie, betere beslissingen en een vermindering van de negatieve gevoelens die bijdragen aan woede, gepieker en angst.

Om assertief te zijn moet je opkomen voor jezelf op een manier die de ander in zijn waarde laat. Het kan betekenen dat je ‘nee’ moet zeggen, wat lastig kan zijn, zeker wanneer een gezinslid of vriend je vraagt om iets te doen.

De volgende dingen zouden kunnen helpen:

  • Vraag deze persoon of je hem/haar onder vier ogen kunt spreken.
  • Herinner je dat je de relatie in stand wilt houden en dat de meeste mensen er niet op uit zijn om je opzettelijk te kwetsen.
  • Herinner je dat als je ergens door van streek raakt, je het recht hebt dat aan te geven.
  • Let goed op zowel je lichaamstaal als op de woorden die je uitspreekt. Probeer open en zelfverzekerd te zijn.
  • Houd je stem kalm en laag, kijk de ander aan, sta rechtop zodat je zelfvertrouwen uitstraalt (zelfs als je dat niet voelt).
  • Probeer je gevoelens te uiten als je van streek bent geweest. Wacht tot je je kalm voelt en leg dan helder uit wat je voelt.
  • Wijd niet teveel uit.
  • Geef de ander het voordeel van de twijfel. Misschien hadden ze niet eens door dat ze je van streek maakten of iets fout hebben gedaan, zodat wat je zegt een verrassing voor ze is.
  • Geef mensen de kans te reageren. Soms hebben mensen tijd nodig om na te denken voordat ze je punt begrijpen.
  • Vertel het mensen als je meer tijd of steun nodig hebt voor taken die je moeilijk vindt.
  • Zeg ‘nee’ tegen onredelijke verzoeken.